คิดถึง…ชัยภูมิ ป่าแส: จดหมายเปิดผนึกถึงเพื่อนรักที่ส่วนตัวที่สุดของนลธวัช มะชัย

จดหมายถึง ชัยภูมิ ป่าแส

นลธวัช มะชัย : เขียน

ถึง จะอุ๊ เพื่อนรัก

แน่นอนผมเขียนจดหมายฉบับนี้ทั้งที่รู้ดีว่านายจะไม่ได้อ่าน

แต่ทำอย่างไรได้ ถ้าไม่เขียนมันออกมา ความรู้สึกคงข้นคลักอยู่ในใจ อยากเล่าสู่กันฟังเหมือนตอนนายมีชีวิต รู้มั้ย? สามปีเจ็ดเดือนที่ผ่านมาเกิดอะไรขึ้นเยอะแยะมากมาย มากเกินกว่านายจะจินตนาการได้แน่

ขนาดคนที่ยังต้องมีชีวิตอยู่ต่ออย่างผมยังไม่เคยจินตนาการคิดฝันว่าบ้านเมืองของเราจะตกต่ำแบบนี้ นายอาจจะกำลังหัวเราะอยู่ก็ได้ที่ออกเดินทางไปก่อน คนข้างหลังนี่สิ ไม่มีทางเลือกอื่นนอกจากต้อง “สู้” อย่างเดียวเท่านั้น

ศาลแพ่งยกฟ้องที่แม่นาปอยฟ้องกองทัพบกกับทหารวิสามัญฆาตกรรมนายแล้วนะ

อืม…ยากจะอธิบาย แต่มันเกิดขึ้นแล้วจริงๆ

จะเล่าให้ฟังว่าเกิดอะไรขึ้นยังเรียบเรียงออกมายากเลย ไม่ต้องพูดถึงความรู้สึกอะไรหรอก แค่ความจริงทั้งหมด ยังถูกตัดเป็นตอนๆ ช่วงๆ หม่นๆ ทึมๆ กระบวนการยุติธรรมตัดแปะทำให้ความเป็นมนุษย์ขาดวิ่นไปเยอะเลย

มีคำถามมากมายที่อยากถาม ไม่รู้ว่าต้องถามนาย ถามตัวเอง ถามสังคม หรือต้องถามใครกันแน่…

นายรู้มั้ยว่าในศาลแพ่งรัชดาเกิดอะไรขึ้น

นายรู้มั้ย? ที่เกิดเหตุวันนั้นมีกล้องวงจรปิดอยู่ 9 ตัว แต่เราไม่เคยได้ดูภาพพวกนั้นเลย

นายรู้มั้ย? เพื่อนอีกคนที่นั่งในรถมาด้วยกันกับนายวันเกิดเหตุ ไม่ถูกดำเนินคดีข้อหามียาเสพติดเหมือนนายนะ ถ้าในรถมียาเสพติดจริง หรือมีของกลาง ทำไมคนหนึ่งตาย อีกคนหนึ่งไม่ถูกดำเนินคดี

นายรู้มั้ย? คำให้การของจำเลยที่เป็นทหารน่าเชื่อถือในศาล เพียงเพราะตั้งสมมติฐานไว้แล้วว่าเป็นชาวเขาค้ายาเสพติด ทำผิดกฏหมาย

นายรู้มั้ย? ก่อนหน้านี้ศาลพิพากษาคดีชาวลีซอ ให้กองทัพบกชดเชยค่าเสียหายการตายที่ถูกวิสามัญฆาตกรรมโดยทหารด่านรินหลวง หน่วยเดียวกันกับที่วิสามัญฆาตกรรมนายนั่นแหละ

นายรู้มั้ย? คดีนั้นเกิดเหตุขึ้นในระยะเวลาห่างกับคดีนายแค่ไม่ถึงสองเดือน สภาพเหตุการณ์แทบจะเหมือนกันคือระบุว่าพยายามต่อสู้และมีระเบิดในมือ ต่างกันแค่ตรงที่คดีของนายเกิดที่ด่านตรวจเลย ท่ามกลางประจักษ์พยานมากมาย แต่หลักฐานสำคัญกลับไม่เคยได้ใช้พิสูจน์ความจริง

นายรู้มั้ย? ต้องมีหญิงลาหู่คนหนึ่งถูกตั้งข้อหาว่าส่งยาเสพติดให้นายก่อนเกิดเหตุ จนต้องติดคุก 1 ปี แล้วศาลจังหวัดเชียงใหม่ตรวจสอบพบว่าไม่มีหลักฐาน เลยปล่อยตัวออกมา  เธอติดคุกฟรีๆ ไปสามร้อยกว่าวัน

อ้อ…นายรู้มั้ย? กล้องวงจรปิดที่ว่ามี 9 ตัว มันใช้งานได้จริง 6 ตัว แต่ศาลบอกพวกเราว่า หลังเกิดเหตุ เจ้าหน้าที่ทหารได้ส่งกล้องให้กองพิสูจน์หลักฐานตรวจสอบ ไม่พบหลักฐานการเปลี่ยนแปลง และไม่พบภาพบันทึกเหตุการณ์วันที่ 17 ภาพวันที่นายถูกยิงหายไปเฉยเลย

นายรู้มั้ย? เราจะยื่นอุทธรณ์กันต่อนะ

นายรู้มั้ย? ความตายของนาย ทำให้เกิดคำถามมากมาย

แล้ว…นายรู้มั้ย? เพื่อนๆ กำลังคิดถึงนาย

ตอบคำถามผมว่า…ไม่รู้…ทุกข้อเลยก็ได้

หลายอย่างปรากฏตัวหลังจากความตายพานายออกเดินทางไกลไปแล้ว

ปลายตุลาคม

ลมหนาวใกล้เข้ามาอีกหน…

กองไฟที่เคยถูกจุดเพื่อให้ความอบอุ่นในบ้าน ไม่เคยเหมือนเดิมอีกเลยหลังจากนายไม่อยู่ หมูบ้านที่นายคุ้นชินเปลี่ยนไปสักพักแล้ว เด็กๆ ที่เต้นแจ่โกด้วยกันในโบสถ์กลายเป็นหนุ่มสาวไปบ้างแล้ว

ตอนนี้สังคมกำลังค่อยๆ เปลี่ยนผ่าน เสาหลักทุกเสากำลังถูกสั่นคลอน เสาแห่งศาลและความยุติธรรมก็ไม่เว้น เรื่องของนายเป็นฟืนกองใหญ่ มันสามารถนำมาซึ่งความอบอุ่น ไม่ก็เปลวไฟก้อนมหึมา

ลมแห่งการเปลี่ยนแปลงกำลังพัดมา

ไม่ว่าจะพัดไปทางไหนต่อ ความยุติธรรมยังคงต้องดำเนินต่อไป

คำพิพากษาของศาลแพ่งที่ว่า “จำเลยเมื่อไม่ทำละเมิดเกินกว่าเหตุ จึงไม่จำเป็นต้องชดใช้การทำละเมิดต่อโจทก์ พิพากษายกฟ้อง” อาจเป็นใบอนุญาตให้เจ้าหน้าที่รัฐฆ่าประชาชนรายต่อๆ ไปได้

เราคงไม่อยากให้สังคมเปลี่ยนไปในทิศทางนี้แน่ ?

“ฉันปวดใจมาก เมื่อลูกตาย ปวดใจมากขึ้นอีก ลูกตายไปแล้ว ยังถูกทำให้พ่ายแพ้ซ้ำอีก”

แม่นาปอยพูดประโยคนี้หน้าศาลด้วยแววตานิ่งเงียบ แต่คงตะโกนอยู่ในใจแม่มายาวนาน มันถึงทำให้ก้องอยู่ในหัวผมมาหลายวันเช่นนี้

นายคงไม่เคยคิดละสิว่าแม่ของนายจะต้องลงจากดอยมาทำอะไรแบบนี้ที่กรุงเทพฯ

นึกแล้วก็ตลกดี หลายปีที่รู้จักกัน ไปเที่ยวบ้านนายที่กองผักปิ้ง อำเภอเชียงดาวตั้งหลายครั้ง ผมได้เจอแม่นาปอยบนดอยน้อยกว่าเจอในเมืองเสียอีก และทุกครั้งที่เจอมักเป็นศาลไม่ก็งานรำลึกถึงนาย

ถ้านายยังอยู่ นายจะกำลังทำอะไรอยู่นะตอนนี้? เป็นนักดนตรี? เป็นนักพัฒนาชุมชน? เป็นพี่เลี้ยงเด็กๆ ทำกิจกรรม? เป็นนักทำหนัง? หรือกำลังเรียนหนังสือเพื่อทำตามความฝันอยู่…

ความฝันของนาย ยังเหมือนเดิมอยู่มั้ย?

จำคืนที่ผมไปแสดงละครที่หมู่บ้านกองผักปิ้งได้มั้ย หลังจบงานเรานั่งคุยกันเกือบถึงเช้า กองไฟ ลมหนาว กีต้าร์ และบทสนทนาคืนนั้น มันยังเป็นวัตถุดิบให้นายฝันอยู่มั้ย?

เด็กๆ จะมีสัญชาติเพิ่มขึ้นมั้ย?

คุณภาพชีวิตของทุกคนในหมู่บ้านดีขึ้นบ้างรึเปล่า?

อันที่จริง ผมไม่อยากคาดหวังอะไรกับความใฝ่ฝันของนายเลย ความคาดหวังไม่ควรอยู่บนบ่าใครคนเดียวเท่านั้น แต่จะให้ผมทำอย่างไรได้ ก็ความใฝ่ฝันของนายมันมีคนอื่นๆ อยู่เต็มไปหมด ยิ่งคิดถึงยิ่งเจ็บปวด

ถ้านายยังอยู่ จะทำอะไรอยู่เหรอตอนนี้?

พี่ตั้ม ดินสอสี บอกว่า “การฟ้องแพ่งครั้งนี้เป็นหนทางพิสูจน์การกระทำเกินกว่าเหตุ ภายใต้กฏอัยการศึกที่ใช้กำลังทหารดูแลกำกับกลุ่มคนชาติพันธุ์ชายแดน โดยมีความตายของเด็กหนุ่มลาหู่คนหนึ่งเป็นเหยื่อในท่ามกลางผู้เสียหายอีกมากมาย”

ผมเห็นตรงกัน นี่เป็นการเดินทางที่โคตรเจ็บปวด

ความตายออกเดินทางล่วงไปข้างหน้าก่อนแล้ว

ความยุติธรรมกำลังเดินสวนไปอีกทาง

คิดถึงนายจังเลยจะอุ๊…

แล้วเจอกันนะ…เพื่อนรัก

ตุลาคม 2563